نکات مهم غذایی درباره شب چله یا شب یلدا (29 آبان)
شب چله؛ جشنی طولانی با توصیه‌هایی برای سلامتی و خنده
شب چله، بلندترین شب سال است. این شب، نقطه عطفی در تقویم ایرانیان محسوب می‌شود. گذر از این شب طولانی به استقبال روزهایی روشن‌تر معنا پیدا می‌کند. جشن گرفتن این شب با میوه‌ها و خوراکی‌های خاص همراه است. البته کنار شادی این شب، باید به نکات ایمنی و طنز شب طولانی ایرانیان و همچنین نكات سلامتي در شب یلدا توجه ویژه‌ای داشت. این هم نشینی سنت و سلامتی، می‌تواند شب ما را خاطره‌انگیزتر کند.
اهمیت باستانی شب چله
ایرانیان باستان این شب را جشن می‌گرفتند. باورشان این بود که با طلوع خورشید روز بعد، نور پیروز می‌شود. این جشن نماد تقابل تاریکی و روشنایی است. مردم با دور هم جمع شدن، این تغییر را گرامی می‌داشتند. میوه‌های سرخ‌رنگ، قلب تپنده سفره شب چله هستند. انار و هندوانه نمادهای اصلی این دورهمی‌اند. این میوه‌ها و خشکبار، بخشی از آداب پذیرایی محسوب می‌شوند.
خوراكي‌ها و خواص شگفت‌انگیزشان
هر خوراکی سفره شب چله، فواید خاص خود را دارد. متخصصان تغذیه امروزی، بحث مزاج گرم و سرد را تایید نمی‌کنند. اما خواص درمانی این مواد کاملاً اثبات شده است. آجیل‌ها منبع عالی فیبر هستند. مصرف آن‌ها قبل از شام توصیه می‌شود. این کار باعث سیری زودرس شده و از پرخوری جلوگیری می‌کند. مغزها سرشار از امگا 3 هستند. مصرف متعادل آن‌ها برای سلامت قلب مفید است.
بررسی دقیق‌تر آجیل شب چله
مغز پسته، سرشار از آهن است. برای افرادی که کم‌خونی دارند، بسیار مفید است. البته مزاج گرم‌ها باید در مصرف آن احتیاط کنند. گردو، منبع خوبی از اسیدهای چرب مفید است. این مغز به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. گردوها را بهتر است با پوست خریداری کنید. گردوهای خیس‌خورده در آب، مستعد کپک هستند. بادام زمینی در برخی افراد حساسیت ایجاد می‌کند. این مورد به ویژه در کودکان زیر سه سال باید جدی گرفته شود.
هندوانه و انار؛ میوه‌های سرخ
هندوانه، بیشتر آب است. این میوه کم‌کالری بوده و التهاب را کاهش می‌دهد. لیکوپن موجود در آن، یک آنتی‌اکسیدان قوی است. این ماده در پیشگیری از برخی سرطان‌ها نقش دارد. البته افراد با معده سرد، باید در مصرف هندوانه محتاط باشند. انار نیز سرشار از ویتامین‌هاست. الاژیک اسید موجود در آن، ضد سرطان است. آب انار برای سلامت قلب و عروق مفید دانسته شده است. باز هم تأکید می‌شود، افراد سرد مزاج در مصرف آن زیاده‌روی نکنند.
دورهمی سالم با رعایت احتیاط
قرار نیست شادی شب چله با دل‌درد تمام شود. رعایت چند نکته ایمنی ضروری است. اول، شستشوی کامل میوه‌ها. آلودگی میکروبی می‌تواند جشن را خراب کند. دوم، دقت در خرید آجیل فله‌ای. قارچ‌های مضر در آجیل‌های باز ممکن است وجود داشته باشند. آجیل‌های صنعتی معمولاً نظارت بهتری دارند.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای شب طولانی
مصرف آجیل‌های شور برای افراد با فشار خون بالا مناسب نیست. نمک زیاد، مشکلات کلیوی را تشدید می‌کند. به جای آجیل بو داده، نمونه‌های خام یا کم‌نمک را انتخاب کنید. نکته مهم دیگر، حجم غذاست. خوراکی‌های شب چله سنگین هستند. بهتر است شام را سبک میل کنید یا کلاً حذف نمایید. این حجم از کالری می‌تواند منجر به افزایش وزن ناخواسته شود. آجیل خام ماندگاری طولانی‌تری دارد. تفت داده شده‌ها را در کوتاه‌ترین زمان مصرف کنید.
جنبه طنز و نکات اجتماعی
شب چله، فرصتی برای دورهمی‌های خانوادگی است. طنز شیرین این شب، به خاطرات خوش می‌افزاید. دید و بازدیدها باید با رعایت ادب همراه باشد. گاهی بزرگ‌ترها در مورد مسائل شخصی سؤالاتی می‌پرسند. اینجا باید با لبخند و کمی شوخی، پاسخ داد. مثلاً اگر درباره ازدواج سؤالی شد، می‌توان با طنز گفت: “من هنوز مشغول آماده‌سازی سفره شب چله‌ی خود هستم!”.
نکات اصلی برای شب خوش
برای حفظ سلامتی، تعادل را حفظ کنید. میوه‌ها و مغزها را در حد اعتدال مصرف نمایید. هندوانه و انار را با احتیاط مصرف کنید. آجیل‌ها را از مراکز معتبر خریداری نمایید. از خرید مغزهایی با رنگ غیرطبیعی پرهیز کنید. شام را سبک بگیرید تا جا برای لذت بردن از خوراکی‌ها باز شود. این شب، جشن روشنایی است. با آگاهی و شادی آن را سپری کنید.
(مریم شاهی)
مطالب پیشنهادی
- اسموتی انبه و کیوی: ۲ روش تهیه آسان و خوشمزه + نکات اصلی
- قهوه سرد خانگی خوشمزه و آسان نکات اصلی
- سبزیجات پرطرفدار: راز سلامتی و شادابی
