تغذیه مناسب برای پیشگیری از ام اس چه باید کرد (29 آبان)

راهکارهای تغذیه‌ای مؤثر برای مقابله با ام‌اس: چه بخوریم و چه کنیم؟

بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس، یک اختلال پیچیده سیستم عصبی است. تحقیقات گسترده‌ای نشان می‌دهند که رژیم غذایی نقشی حیاتی در پیشگیری و مدیریت علائم این بیماری دارد. تمرکز بر تغذیه مناسب برای پیشگیری از ام اس یک استراتژی کلیدی است. بسیاری از متخصصان تغذیه بر اهمیت دریافت کافی برخی ریزمغذی‌ها، به ویژه ویتامین D، تأکید دارند. برای اینکه بدانیم چه بخوریم تا ام اس نگیریم، باید نگاهی دقیق به سبک زندگی و منابع غذایی خود بیندازیم. کمبود مواد مغذی حیاتی مانند ویتامین D می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های خودایمنی از جمله ام‌اس را افزایش دهد. بنابراین، تدوین یک برنامه غذایی هوشمندانه امری ضروری است.

بحران کمبود ویتامین D و ارتباط آن با ام‌اس

در سال‌های اخیر، شاهد شیوع نگران‌کننده‌ای از کمبود ویتامین D در جامعه ایرانی بوده‌ایم. این وضعیت تنها محدود به مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان نیست. متخصصان هشدار می‌دهند که فقدان این ویتامین محلول در چربی، زمینه‌ساز بروز اختلالات سیستمیک متعددی از جمله دیابت و به‌طور مشخص، افزایش احتمال ابتلا به ام‌اس است.

آمارها حکایت از آن دارند که بخش قابل توجهی از جمعیت، از جمله درصد بالایی از کودکان، با درجات متفاوتی از کمبود این ماده مغذی دست و پنجه نرم می‌کنند. این کمبود عواقب گسترده‌ای دارد.

پیامدهای ناشی از فقدان ویتامین D

در سنین پایین، کمبود شدید این ویتامین منجر به نرمی استخوان یا راشیتیسم می‌شود. این عارضه قدرت تحمل وزن اسکلت را کاهش داده و موجب بدشکلی اندام‌ها می‌گردد. در بزرگسالی، پیامدها جدی‌ترند. کاهش جذب کلسیم، منجر به استئوپروز (پوکی استخوان) می‌شود. علاوه بر این، شواهد حاکی از ارتباط میان کمبود ویتامین D و افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها و همچنین تضعیف عملکرد سیستم دفاعی بدن است.

نکات اصلی: مصرف به موقع و کافی ویتامین D نه تنها در محافظت از استخوان‌ها، بلکه در تعدیل پاسخ‌های ایمنی و پیشگیری از وقوع حملات ام‌اس نیز مؤثر شناخته شده است.

منابع تأمین ویتامین D: فراتر از قرص‌ها

برای جبران این کمبود فراگیر، باید از سه مسیر اصلی بهره برد. هرچند مصرف مکمل‌ها یک راه حل اضطراری است، اما منابع طبیعی ارجحیت دارند.

نور خورشید، منبع اصلی و رایگان

مهم‌ترین و طبیعی‌ترین راه برای تولید ویتامین D در بدن، قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید است. اشعه فرابنفش به پوست تابیده و طی فرآیندی پیچیده، پیش‌ساز ویتامین D فعال می‌شود. متأسفانه، سبک زندگی کم‌تحرک، استفاده مداوم از پوشش‌های محافظ و معماری ساختمان‌ها که مانع نفوذ نور می‌شوند، دریافت این ویتامین حیاتی را به شدت محدود کرده‌اند. همچنین، آلودگی‌های محیطی نیز مانع رسیدن طیف مؤثر نور خورشید می‌شوند.

انتخاب‌های خوراکی هوشمندانه

گنجاندن مواد غذایی غنی از این ویتامین در رژیم روزانه یک روش پیشگیرانه بسیار مؤثر است. این مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی هستند که به تقویت سد دفاعی بدن یاری می‌رسانند.

نکات اصلی: ماهی‌های چرب مانند سالمون و قزل‌آلا باید حداقل دو بار در هفته در برنامه غذایی قرار گیرند. زرده تخم مرغ، جگر و برخی محصولات لبنی غنی‌شده نیز مقادیر قابل توجهی از این ویتامین را تأمین می‌کنند. اگرچه غلات و برخی محصولات گیاهی حاوی این ویتامین هستند، اما میزان آن‌ها معمولاً ناچیز است.

مکمل‌ها: آخرین گزینه

در مواردی که منابع طبیعی کفایت نکنند و آزمایش‌ها کمبود شدید را تأیید کنند، استفاده از مکمل‌های خوراکی یا تزریقی زیر نظر پزشک توصیه می‌شود. اما هرگز جایگزینی کامل برای جذب طبیعی از طریق آفتاب و غذا نیستند.

نقش رژیم غذایی در مدیریت ام‌اس

تغذیه مناسب فراتر از ویتامین D است. یک رژیم غذایی متعادل با تمرکز بر مواد مغذی ضدالتهابی برای کنترل وضعیت بیماران مبتلا به ام‌اس اهمیت دارد. کاهش مصرف چربی‌های اشباع و افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا-۳ که در ماهی‌ها یافت می‌شوند، می‌تواند به کاهش التهاب مزمن در بدن کمک کند. همچنین، مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ، تأمین کننده آنتی‌اکسیدان‌های لازم برای مبارزه با استرس اکسیداتیو مرتبط با این بیماری است.