غذاهای محافظ غضروف باورها و حقایق تغذیه ای (7 آذر)
حفظ سلامت مفاصل: راهنمای خوراکیهای حمایتکننده از غضروفها
بدن ما ساختاری حیرتانگیز دارد. اسکلت، ستون فقرات این سازه پیچیده است. این ساختار از استخوانها، رباطها، تاندونها و غضروفها تشکیل شده است. غضروفها نقشی حیاتی ایفا میکنند. آنها مانند لنتهای ترمز عمل میکنند. فضای میان استخوانها را پر میکنند. این امر مانع از سایش و خوردگی مفاصل میشود. با گذشت زمان یا سبک زندگی نامناسب، این بافتهای حیاتی آسیب میبینند. دردهای مفصلی شایع شده است. بسیاری از افراد به دنبال راهکارهایی برای تسکین این دردها هستند. درمان مهم است، اما پیشگیری ارجحیت دارد. تغذیه نقشی محوری در تقویت این ساختارها دارد. شناخت خوراکیهای محافظ غضروف، کلید حفظ تحرک است.
عوامل تحلیلبرنده بافت غضروفی
شیوه زندگی مدرن، سلامت مفاصل را تهدید میکند. وزن بیش از حد، فشار مضاعفی بر مفاصل وارد میآورد. چاقی، یکی از اصلیترین عوامل آرتروز است. کمتحرکی نیز آسیبزا است. عضلات قوی، نگهبانان طبیعی مفاصل هستند. فعالیت بدنی منظم، این عضلات را تقویت میکند. ورزشهایی مانند پیادهروی، این حمایت را فراهم میسازند. ضعف عضلانی، غضروفها را در معرض خطر قرار میدهد. رژیم غذایی نامناسب، عامل دیگری است. مصرف بالای چربیهای اشباع و مواد فرآوریشده، التهاب را افزایش میدهد.
افسانهها و واقعیتها در تغذیه مفصلی
بررسی باورهای رایج
برخی خوراکیها به غلط به عنوان ترمیمکننده قوی غضروف تبلیغ میشوند. پاچه، آب قلم و پای مرغ مثالهای بارز این باورها هستند. این مواد حاوی ژلاتین هستند. ژلاتین پروتئین ضعیفی دارد. این پروتئین، قدرت ساختاری بالایی ندارد. در واقع، محتوای پروتئینی آنها کمتر از گوشتهای دیگر است. این خوراکیها میتوانند اسید اوریک و چربی اشباع به بدن برسانند. این مواد برای افراد مستعد نقرس یا چربی خون بالا مضر هستند. شواهد علمی محکمی برای “غضروفسازی” آنها وجود ندارد.
نقش ژلاتین
مصرف ژله برای مفاصل رایج شده است. ژلاتین منبع پروتئینی ضعیفی است. تاثیر قابل توجه آن بر بازسازی غضروفها اثبات نشده است. گرچه مصرف آن برای کودکان توصیه میشود، اما نباید انتظار معجزه برای مفاصل داشت.
خوراکیهای اثباتشده برای حمایت از مفاصل
سبزیجات ضدالتهاب
بامیه، یک گنجینه غذایی است. این گیاه سرشار از ویتامینهای C و A است. حاوی مواد معدنی حیاتی مانند پتاسیم و کلسیم است. بامیه خواص آنتیاکسیدانی دارد. این خاصیت، رادیکالهای آزاد را خنثی میکند. همچنین، بامیه خاصیت قلیایی دارد. این ویژگی به کاهش التهاب مفاصل کمک شایانی میکند.
بروکلی، قهرمان مبارزه با تحلیل غضروف است. ترکیبات گوگردی موجود در آن، مانند سولفورفان، مانع از سایش غضروفها میشوند. این سبزی از تولید مواد التهابی جلوگیری میکند. بروکلی منبع خوبی از اسید فولیک است. کلمها بهطور کلی برای سلامت مفاصل مفیدند.
منابع پروتئینی مفید
سویا، به دلیل فیتواستروژنها، خاصیت آنتیاکسیدانی دارد. مصرف روزانه سویا و مشتقات آن مانند توفو، برای مفاصل توصیه میشود. تنها باید مراقب میزان نمک در محصولات بوداده سویا بود.
میگو، منبع گلوکزامین است. گلوکزامین یکی از اسیدهای آمینه مورد نیاز غضروفها است. البته به دلیل کلسترول بالا، مصرف آن باید کنترلشده باشد.
حبوبات، مانند انواع لوبیاها، منابع غنی پروتئین، کلسیم و ویتامینهای گروه B هستند. آنها در حفظ استحکام مفاصل نقش دارند.
ویتامینها و مواد معدنی ضروری
ویتامین C برای ساخت کلاژن حیاتی است. کلاژن، جزء اصلی تشکیلدهنده غضروفها است. نیاز روزانه برای ترمیم غضروف، باید بالاتر از حد معمول باشد. توتفرنگی، مرکبات، کیوی و فلفلها منابع عالی این ویتامین هستند.
بتاکاروتن، آنتیاکسیدانی دیگر است. این ماده در میوهها و سبزیجات نارنجی و زرد یافت میشود. هویج و کدو حلوایی نمونههای خوبی هستند. مصرف متعادل آنها التهاب را کاهش میدهد.
ویتامین D اغلب در جامعه ما کم است. این ویتامین برای عملکرد صحیح غضروفها ضروری است. ماهیهای چرب و لبنیات میتوانند منبع غذایی آن باشند. نور خورشید بهترین تامینکننده است.
اهمیت چربیهای سالم
اسیدهای چرب امگا 3 خاصیت ضدالتهابی دارند. روغن زیتون، گردو و ماهی منابع اصلی امگا 3 هستند. در مقابل، مصرف زیاد امگا 6 التهابزاست. چربیهای اشباع و ترانس موجود در فستفودها و شیرینیجات باید حذف شوند.
سلنیوم، برای سلامت مفاصل بسیار مفید است. آجیلها و ماهیها منابع خوبی از سلنیوم و منیزیم هستند. مصرف روزانه بادام و گردو، سلامت قلبی و مفصلی را تقویت میکند.
رویکرد پیشگیرانه: محدود کردن خوراکیهای مخرب
برای محافظت از غضروفها، باید مواد غذایی مضر را کنار گذاشت. مصرف گوشت قرمز و لبنیات پرچرب را کاهش دهید. غذاهای سرخشده و شیرینیجات حاوی چربی ترانس، سموم مفصلی هستند. نمک و شکر اضافی را حذف کنید. نوشیدنیهای صنعتی نیز به غضروفها آسیب میرسانند. ترک سیگار نیز برای سلامت کلی بدن و مفاصل حیاتی است.
(کتایون قاسمی)
مطالب پیشنهادی
- آبلیمو: کالری، ارزش غذایی و خواص باورنکردنی آن چیست؟
- تمیز کردن آسیاب قهوه نکات اصلی برای قهوه ای بهتر
- طبع بزرگ قهوه ای: خواص، مضرات و بهترین زمان مصرف





